รุ่งอรุณแห่งการต่อสู้
เมื่อถึงรุ่งเช้าหนังสือพิมพ์ทุกฉบับลงแถลงการณ์ประกาศงดสอบขององค์การนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
(อมธ.) และของแนวร่วมนิสิตนักศึกษาประชาชน ขณะที่ในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มีโปสเตอร์ประกาศงดสอบ
ชักชวนให้ไปชุมนุมที่ลานโพธิ์ และประณามการกระทำของรัฐบาลปิดไปทั่วบริเวณ
ประตูทางเข้าด้านท่าพระจันทร์มีผ้าผืนใหญ่เขียนข้อความว่า เอาประชาชนคืนมา
ส่วนอีกผืนหนึ่งที่ลานโพธิ์เขียนว่า ต้องการรัฐธรรมนูญเป็นกบฏหรือ
ส่วนทางเข้าด้านสนามหลวงมีผืนผ้าเขียนว่า ธรรมศาสตร์ตายเสียแล้วหรือ
ส่วนนักศึกษาที่เข้าห้องสอบไม่ได้ ก็ทยอยไปชุมนุมและฟังการอภิปรายโจมตีรัฐบาลอย่างเผ็ดร้อน
ณ บริเวณลานโพธิ์ ขณะที่ ศ. สัญญา ธรรมศักดิ์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ได้เรียกประชุมคณาจารย์ทันทีเพื่อพิจารณาถึงข้อเรียกร้องของนักศึกษาที่จะให้เลื่อนสอบออกไปอย่างเป็นทางการ
กบฏคนที่ 13 มอบตัว
10.30 น. นายไขแสง สุกใส อดีต ส.ส. นครพนม ที่ถูกรัฐบาลประกาศจับทั่วประเทศในข้อหาเป็นตัวการยุยงให้นิสิต
นักศึกษา ประชาชนเรียกร้องรัฐธรรมนูญ ได้เข้ามอบตัวที่กองบังคับการตำรวจสันติบาล
นักศึกษาหลายสถาบันเริ่มชุมนุม
ด้านวิทยาลัยวิชาการศึกษาประสานมิตร (ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ)
นักศึกษาประมาณ 1,000 กว่าคน ได้ชุมนุมอภิปรายโจมตีรัฐบาลเป็นวันที่สอง
พร้อมกับออกแถลงการณ์เรียกร้องให้ปล่อยผู้ต้องหาทั้ง 12 คน ภายในวันที่
13 ตุลาคม และให้รัฐบาลประกาศใช้รัฐธรรมนูญในวันที่ 10 ธันวาคม
ที่มหาวิทยาลัยรามคำแหง นักศึกษาราว 2,000 คน เริ่มชุมนุมอภิปรายเรียกร้องให้มหาวิทยาลัยเลื่อนการสอบ
และประกาศจะชุมนุมกันทุกวันจนกว่ารัฐบาลจะปล่อยตัวผู้ถูกจับกุม
ทางมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ กลุ่มนักศึกษาผู้รักชาติ ออกแถลงการณ์เรียกร้องรัฐธรรมนูญและโจมตีรัฐบาล
มีการติดโปสเตอร์ว่า เราจะพบกันที่กรุงเทพฯ
ส่วนที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สโมสรนิสิตจุฬาฯ ได้แถลงว่า จะร่วมต่อสู้กับองค์การนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ในวันที่
12 ตุลาคม 2516 ซึ่งนิสิตส่วนใหญ่จะสอบเสร็จ
ยื่นหนังสือถึงถนอมให้ปล่อย 13 กบฏ ประกาศประท้วงถึงที่สุด
บ่ายวันนั้น นักศึกษาแพทย์ศาสตร์ศิริราชได้ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยามาสมทบที่ธรรมศาสตร์
พร้อมกับมาตั้งหน่วยแพทย์
ขณะเดียวกัน สภานักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ประชุมฉุกเฉิน มีมติให้องค์การบริหารดำเนินการดังนี้
1. |
ทำหนังสือเรียกร้องให้รัฐบาลปล่อยตัวผู้ต้องหาทั้ง
13 คน โดยไม่มีเงื่อนไข โดยขอให้นักศึกษาทุกสถาบันลงชื่อเป็นบัญชีหางว่าวแล้วแต่งตั้งผู้แทน
10 คน ยื่นหนังสือถึงนายกรัฐมนตรี |
2. |
ทำหนังสือถึงอธิการบดีให้เลื่อนการสอบประจำภาคแรกออกไปจนกว่าการเรียกร้องจะได้ผล |
3. |
ให้องค์การบริหารสู้ด้วยวิธีอหิงสา โดยจะนั่งประท้วงตลอดไปทั้งวันทั้งคืน |
4. |
หากวิธีอหิงสาไม่ได้ผล จะใช้วิธีเดินขบวนประท้วง |
5. |
ให้ประกาศจุดมุ่งหมายที่แน่วแน่ และกำหนดเป้าหมายแน่นอนและเรียกร้องให้นักศึกษาทั่วประเทศร่วมประท้วง
ต่อมาอาจารย์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 205 คน ได้ลงมติให้ทำจดหมายเปิดผนึกถึงจอมพลถนอม
เรียกร้องให้ปล่อยผู้ต้องหาทั้ง 13 คน โดยด่วน |
ถนอมประกาศใช้มาตรา 17
ในเย็นนั้นเอง ที่ทำเนียบรัฐบาล จอมพลถนอม กิตติขจร นายกรัฐมนตรี
ได้มีคำสั่งตามมติของคณะรัฐมนตรี ให้ใช้อำนาจตามมาตรา 17 แห่งธรรมนูญการปกครอง
ควบคุมผู้ถูกจับกุมทั้ง 13 คน จนกว่าจะเสร็จสิ้นการสอบสวน
ที่องค์การนิสิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มีการออกแถลงการณ์โจมตีการกระทำของรัฐบาล
ซึ่งทางองค์การฯ ได้นำไปติดและแจกทั่วมหาวิทยาลัย ขณะที่นักศึกษามหาวิทยาลัยมหิดลและวิทยาลัยวิชาการศึกษาประสานมิตรเริ่มทยอยไปร่วมชุมนุมที่ลานโพธิ์
ขณะเดียวกัน อธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ได้ออกประกาศของมหาวิทยาลัย
เลื่อนการสอบออกไปจนกว่าภาวการณ์จะกลับคืนสู่ปกติ
โฆษณาบิดเบือนประชาชน
20.00 น. สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทยได้ออกแถลงการณ์ของรัฐบาลระบุว่า
บุคคลทั้ง 13 คน ที่ถูกตำรวจจับกุมมีแผนล้มล้างรัฐบาล และเหตุผลในการจับกุมไม่ใช่เพราะเรียกร้องรัฐธรรมนูญ
แต่จับกุมในฐานะที่มีการกระทำอันเป็นภัยต่อความสงบสุขของพี่น้องประชาชน
ต่อมาทบวงมหาวิทยาลัยก็ประกาศแถลงการณ์ผ่านทางวิทยุ ขอให้นิสิตนักศึกษาปฏิบัติตามกำหนดการสอบอย่างเคร่งครัด
ยังคงชุมนุมแม้ฝนตกหนัก
หลังจากนั้น ศูนย์กลางนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยได้ออกแถลงการณ์ว่า
การตั้งข้อหากลุ่มเรียกร้องรัฐธรรมนูญว่ามีการกระทำอันเป็นคอมมิวนิสต์
แสดงให้เห็นว่ารัฐบาลพยายามใช้อำนาจเถื่อนกล่าวหาผู้บริสุทธิ์ ขอให้ยกเลิกเลิกกฎหมายมาตรา
17 และเปิดโอกาสให้ประชาชนได้พึ่งศาลยุติธรรม
ที่บริเวณลานโพธิ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ นักศึกษาประมาณหมื่นคนยังคงชุมนุมอยู่ท่ามกลางสายฝน
เพื่อฟังการอภิปรายโจมตีรัฐบาล สลับกับชมการแสดงละครเสียดสีการเมือง
จนเกือบเที่ยงคืนฝนตกหนักอากาศหนาว ผู้ชุมนุมจึงย้ายจากลานโพธิ์เข้าไปในหอประชุมใหญ่
|